In tegenstelling tot België kan Nederland zijn neutraliteit in de oorlog van Duitsland tegen de geallieerden bewaren. Hierdoor wordt de grens met Nederland dan ook des te crucialer. Via Nederland en van daaruit over zee, kan immers contact worden gehouden met het laatste stukje vrij België (achter de Ijzer).
Buiten de klassieke smokkel wordt de grens met Nederland gedurende de hele eerste wereldoorlog dan ook een belangrijke clandestiene trefplaats voor:
- Spionnen, die hun informatie over de bewegingen en activiteiten van het Duitse leger naar de geallieerden trachten over te brengen;
- Passeurs, die Belgische oorlogsvrijwilligers of jongemannen die de gedwongen tewerkstelling in Duitsland willen ontlopen, veilig naar Nederland helpen brengen;
- Brievendragers, die de briefwisseling tussen Belgische soldaten aan de Ijzer en hun familie over de grens sluiken.
Al in oktober 1914 roept de Belgische regering vanuit Le Havre alle Belgische mannen van 18 tot 30 jaar op om langs Nederland uit het bezette gebied te ontsnappen en zich in Frankrijk aan te sluiten bij het Belgische leger. Deze oproep wordt in de Nederlandse pers bericht en kan via binnengesmokkelde kranten in het bezette Limburg worden verspreid. Middels affiches waarschuwt de Duitse bezetter op 6 november vooral geen gehoor te geven aan deze oproep en wordt het alle jongemannen verboden de Nederlandse grens te passeren zonder een door Duits bestuur afgeleverd paspoort.
Om erger te voorkomen wordt brug 9 over het Kempens Kanaal (Lommel-Barrier) op de eerste zondag van november 1914 definitief door een Duitse controlepost bezet. Ruiters bewaken aanvankelijk de grens met Nederland, maar worden vanaf november vervangen door reservisten (Landsturm-eenheden) die op de grensstrook meerdere posten (op korte afstand) belegeren. Onder de reservisten zijn er trouwens altijd wel enkelen die graag een oogje dichtknijpen in ruil voor één of meerdere biljetten van 100 mark.
Ondanks de verhoogde waakzaamheid slagen eind 1914 toch een dertigtal Lommelse jongeren erin om het Belgische leger te bereiken (eind 1914 zouden trouwens niet minder dan 5000 Belgische jongemannen heimelijk de grens overschrijden, liever dan zich aan de Duitsers te onderwerpen).
