Categoriearchief: Passeurs, briefdragers en spionnen

De familie Poets

De familie Poets, afkomstig van ’t Wijerken, telde negen kinderen. Twee zonen (Franciscus en Karolus) streden aan het IJzerfront, terwijl twee dochters (Anna en Eliza) hun vader, Victor ‘Fik’ Poets hielpen bij het overbrengen van personen en brieven over de draadversperring.

Vader Poets en zijn dochters opereerden vanuit het Nederlandse Bergeijk. Eens bevond Fik zich onbewust toch op Belgisch gebied en wist hierbij ternauwernood te ontsnappen aan twee Duitse schildwachten. Dochter Eliza had helaas minder geluk. Op 21 december 1916 werd ze bij de elektrische draadversperring in Lommel geëlektrocuteerd.

victor poets
Victor Poets
eliza poets
Eliza Poets

De echtgenote van Victor Poets, Maria Catharina Cremers bleef tijdens de oorlog in Lommel wonen, maar was net als haar man actief als passeur. Zo smokkelde zij o.m. oorlogsrapporten over de grens. In de periode 1917-1918 werd zij door de Duitsers tot 3 maal toe gevangen genomen. Er werd over haar verteld dat ‘ze met zwart haar naar de gevangenis ging en met wit haar terug kwam’.

maria catharina cremers
Maria Catharina Cremers

 

Petrus Gerardus Vanden Eynde, het eerste slachtoffer van de draad

Het eerste slachtoffer van de elektrische draadversperring dat in Lommel te betreuren viel, was Petrus Gerardus Vanden Eynde, echtgenoot Van Suzanne Conjaerts. Het tragische voorval had plaats op 27 september 1916 en wordt in ‘Genealogie der families Kuppens en Vanden Eynde’  als volgt omschreven:

‘Peter Gerard Vanden Eynde werkte als arbeider op de metaalfabriek te Overpelt. In de loop van het tweede oorlogsjaar 1916 viel de fabriek zo goed als stil. Vanden Eynde viel werkloos en keek vruchteloos uit naar ander werk. Op 27 september 1916 wilde hij zijn geluk proberen in de Nederlandse grensgemeente Luyksgestel samen met Vanduffel uit het gehucht Einde en Henri Van Hout (bijgenaamd ‘Toebak’) uit het gehucht Hees. Op het gehucht de Hutten, voorbij de hoeve Joosten, tussen de woningen Cuypers en Wuyts, zouden zij door de draad gaan. Helaas raakte Vanden Eynde bij zijn sprong over de versperring met zijn hiel de bovenste elektrisch geladen draad en viel doodgebliksemd op de grond neer, de hiel doorgebrand. Zijn lijk zou per ossekar naar het dodenhuisje Van Lommel-Centrum overgebracht worden. Zijn twee makkers geraakten ongedeerd in Luyksgestel. Dit tragisch gebeuren veroorzaakte heel wat beroering onder de Lommelse bevolking. Zelfs de Duitsers, die hun militaire keuken bij het huis Vanden Eynde-Conjaerts hadden gestationeerd, deelden in het verdriet der familie. ‘Had men hen ingelicht over de voorgenomen vlucht, dan hadden zij voor een vlot verloop gezorgd …’,  zo vertelde de oudste dochter.’

Later, na de wapenstilstand, verklaarde zijn weduwe Suzanne Conjaerts  in haar aanvraag om een oorlogsvergoeding, dat haar echtgenoot op 27 september 1916 bij haar ’s avonds vertrok met de gedachte in Engeland te gaan werken en alzo aan het vaderland dienst te bewijzen.

dodendraad
De dodendraad, door politiek tekenaar Albert Hahn (1877-1918)

René Camiel Derdaele en Maria Elisabeth Palmans

René Camiel Derdaele (°1876), omwille van zijn beroep als klompenmaker ook wel gekend als ‘den blokmaker’, woont tijdens de Eerste Wereldoorlog samen met zijn vrouw Maria Elisabeth Palmans (°1883) in de Koningsstraat in Lommel.

In de loop van de oorlog sluiten René en Maria zich aan bij het verzet. Als spionnen slagen ze erin om de Britten via hun contacten in Nederland tal van informatie door te spelen. Voor deze diensten ontvangen ze na de oorlog van de Britse regering ‘The British War Medal’.

british war medal

Derdaele en zijn vrouw passeren zelf nooit de draadversperring, maar onderhouden wel intensief contact met een Nederlands verzetsman aan de overzijde. Inlichtingen en brieven worden in loden kokers verstopt en op vastgestelde tijdstippen over de draad gegooid.

Louis Binnemans en Maria Johanna Frans

Louis Binnemans woont ten tijde van de Eerste Wereldoorlog vlak aan de Nederlandse grens. Hij is gehuwd met Maria Johanna Frans, bijgenaamd ‘Net van de Binneman’. Samen zorgen ze voor de verspreiding van spionageberichten van en naar Nederland. Geheime boodschappen worden in kokers over de elektrische draadversperring gegooid, waar ze door een correspondent worden opgevangen. Berichten die vanuit Nederland over de draad geworpen worden, verbergt Net van de Binneman in haar kapsel om ze zo naar Leopoldsburg te smokkelen.